Μιχάλης Σαρχιανάκης
Πίσω
από την κολοσσιαίων διαστάσεων προπαγάνδα που εκπορεύεται από τα κυβερνητικά
χείλη, αλλά και μεγάλη μερίδα του έντυπου και ηλεκτρονικού τύπου ότι η
«απελευθέρωση» (ουσιαστικά απορρύθμιση) της αγοράς εργασίας σε όλους τους
τομείς θα καταστήσει φθηνότερη την παροχή αγαθών και υπηρεσιών, κάτι που
διαψεύδεται κάθε μέρα, καθώς οι μισθοί ισοπεδώνονται αλλά οι τιμές των αγαθών
δεν πέφτουν, ενώ όσον αφορά τον κλάδο των υπηρεσιών αυτό που συμπιέζεται είναι
οι καθαρές αμοιβές των αυτοαπασχολούμενων, αλλά και πίσω από εσφαλμένες, όπως
δυστυχώς αποδεικνύεται σήμερα, επιλογές στρατηγικής και τακτικής ετών του
συνδικαλιστικού κινήματος των δικηγόρων (που δεν είναι αντικείμενο του παρόντος
σημειώματος να αναλυθούν), που κατέστησαν τον κλάδο «αποδιοπομπαίο τράγο» και
εύκολο στόχο όχι μόνο του πολιτικού συστήματος, αλλά και μεγάλης μερίδας της
κοινωνίας που βρίσκεται σε απόγνωση, επιδιώκεται να αποκρυβεί μια πολύ πικρή
αλήθεια. Ότι δυστυχώς, ολοένα και περισσότερο η Δικαιοσύνη στην Ελλάδα είναι
ένα δικαίωμα που μπορούν να το ασκούν μόνο οι πλέον εύποροι των συμπολιτών μας.
Γεγονός που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση
είναι ότι το αυξημένο κόστος προσφυγής στη Δικαιοσύνη, αύξηση την οποία θα
αποδείξω με στοιχεία παρακάτω, αποτελεί παράγοντα που δυσχεραίνει ουσιωδώς την
πρόσβαση σ’ αυτήν σε μεγάλες ομάδες του πληθυσμού, παραβιάζοντας ουσιαστικά τα
άρθρα 20 παρ. 1 του Συντάγματος της Ελλάδας και αρθρ. 6 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης
Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Επίσης, μεγάλη επιβάρυνση στους έχοντες ανάγκες
νομικών υπηρεσιών έχει προκαλέσει η επιβολή ΦΠΑ 23% στις αμοιβές των δικηγόρων
(από 1/7/2010). Την ίδια ώρα όμως που οι κυβερνήσεις των τριών (3) τελευταίων
ετών, κινούμενες με καθαρά εισπρακτική λογική, επιδίωξαν και επιδιώκουν να
αντιμετωπίσουν το υπαρκτό πρόβλημα καθυστερήσεως στην απονομή της δικαιοσύνης,
για το οποίο η Ελληνική Δημοκρατία έχει κατ’ επανάληψη καταδικαστεί στο
Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο, καθιστώντας
ιδιαίτερα δαπανηρή την προσφυγή σ’ αυτήν με σκοπό την αποθάρρυνση των πολιτών
να ζητούν τις υπηρεσίες της, έχουν βάλει στο «στόχαστρο» τους Δικηγόρους, με
διαρκείς προσπάθειες αφαίρεσης δικηγορικής ύλης, με διατάξεις που πλήττουν την
ανεξάρτητη μαχόμενη δικηγορία (κατάργηση γεωγραφικών περιορισμών, δικηγορικές
εταιρείες κλπ), με την αποσύνδεση των
παραστάσεων τους στο Δικαστήριο από την καταβολή της αμοιβής τους και την κατάργηση των ελάχιστων αμοιβών τους
εφόσον υπάρχει έγγραφη συμφωνία με τον εντολέα τους. Όταν δε ο εντολέας είναι
μια τράπεζα, μια ασφαλιστική εταιρεία ή μια μεγάλη επιχείρηση, ντόπια ή
πολυεθνική, μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει τα ανύπαρκτα περιθώρια
διαπραγμάτευσης που έχει ο δικηγόρος για τη διεκδίκηση μιας αξιοπρεπούς
αμοιβής. Στη συνέχεια αναφέρονται τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα αυξήσεων
στη διαδικασία απονομής της Δικαιοσύνης την τελευταία τριετία :
Α) ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΗ
1) Δικαστικό
ένσημο (+ υπέρ τρίτων τέλη) Για τις αγωγές με χρηματικό αντικείμενο : Πριν στα 20.000
€ = 120,00 €, Τώρα 214,40 € (αύξηση 79%).
2) Δικαστικό
ένσημο και στις αναγνωριστικές αγωγές.
3) Παράβολα στην έφεση, αναίρεση,
αναψηλάφηση, 200,00 €, 300,00 € και 400,00 € αντίστοιχα (Άρθρο
495 Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας). Επιβλήθηκαν για πρώτη φορά με το Ν. 4055/2012
και ισχύουν από 02.04.2012 .
Β) ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ
1) Παράβολο
100,00 € για έγκληση (άρθρ. 46 παρ. 2 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας εξαίρεση
εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και οικονομικής εκμετάλλευσης της
γενετήσιας ζωής και εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας), πριν το παράβολο ήταν 10,00
€.
2) Παράβολο
πολιτικής αγωγής : 50,00 Ευρώ (προβλέπεται στο δεύτερο
εδάφιο του άρθρου 63 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας), πριν 10,00 €.
3) Παράβολο
300,00 € (δεν υπήρχε πριν) για προσφυγή κατά της διάταξης του Εισαγγελέα Πλημ/κών
που απέρριψε την έγκληση ως μη στηριζόμενη στο νόμο, προφανώς αβάσιμη στην
ουσία της ή απαράδεκτη (άρθρ. 48 ΚΠΔ). Αν γίνει δεκτή η προσφυγή επιστρέφεται
το παράβολο.
4) Παράβολο
300,00 € (δεν υπήρχε πριν) για προσφυγή κατά της κλήσης του κατηγορουμένου με
κλητήριο θέσπισμα στο ακροατήριο του Τριμελούς Πλημ/κείου (άρθρ. 322 ΚΠΔ) Αν
γίνει δεκτή η προσφυγή επιστρέφεται το παράβολο.
5) Δικαστικά έξοδα ποινικής διαδικασίας (εις βάρος
του καταδικασθέντα με την απόφαση) : α) Επί
αποφάσεων Πταισματοδικείου από 25 σε 50 ευρώ.
β) Επί αποφάσεων
Μονομελούς Πλημμελειοδικείου από 40 σε 80 ευρώ.
γ) Επί αποφάσεων Μικτού
Ορκωτού Δικαστηρίου από 120 σε 360 ευρώ.
δ) Επί αποφάσεων
Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων από 120 σε 360 ευρώ.
ε) Επί αποφάσεων Μικτού
Ορκωτού Εφετείου και Πενταμελούς Εφετείου από 250 σε 500 ευρώ.
στ) Επί αποφάσεων λοιπών
Ποινικών Δικαστηρίων από 85 σε 200 ευρώ.
ζ) Της παραγράφου 3 του
άρθρου 3 του ν. 663/1977 από 220 σε 250 ευρώ.
η) Της παραγράφου 4
εδάφιο Α΄ του άρθρου 3 του ν. 663/1977 από 40 σε 50 ευρώ.
6) Εξαγορά ποινής –
προσαύξηση
Κάθε ημέρα φυλάκισης
υπολογίζεται σε ποσό από πέντε (5) ευρώ έως εκατό (100) ευρώ και κάθε ημέρα
κράτησης σε ποσό από πέντε (5) ευρώ έως εκατό (100) ευρώ.» (πρώτο εδάφιο της παραγράφου 3 του
άρθρου 82 του Ποινικού Κώδικα)
Πριν (άρθρο 1 Ν.
3904/2010 ΦΕΚ Α΄218/23-12-2010) κυμαινόταν από 3-100 και από 1-30 Ευρώ,
αντίστοιχα. Ακόμη πιο πριν 5-59 και 3-15 Ευρώ, αντίστοιχα.
Τα ποσά των
επιβαλλομένων σε χρήμα ποινών, καθώς και τα ποσά που προκύπτουν από τη
μετατροπή των στερητικών της ελευθερίας ποινών, προσαυξάνονται πλέον (μετά το
Ν. 4093/2012) κατά την είσπραξη κατά ποσοστό 110%. Ήταν 92% και έγινε
97% με άρθρ. 20 παραγρ. 2 του ν. 4058/2012 (ΦΕΚ Α΄63/22-3-2012)
Γ) ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΚΥΡΩΤΙΚΗ ΔΙΚΗ
Ποσά παραβόλων στην διοικητική και ακυρωτική δίκη
1) Ο Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, ο οποίος κυρώθηκε με το ν.
2717/1999 (ΦΕΚ 97 Α) και τέθηκε σε ισχύ από τις 17.7.1999, στο άρθρο 277, όριζε
από την έναρξη ισχύος του και έως σήμερα ορίζει,
1. Αρχικά για την άσκηση προσφυγής,
ανακοπής, αίτησης προσωρινής δικαστικής, κλπ, το παράβολο ήταν 1.500 δρχ, για την
άσκηση ανακοπής ερημοδικίας, έφεσης,
αντέφεσης, αίτησης αναθεώρησης, τριτανακοπής, ήταν 3.000 δρχ. και με την
αλλαγή του νομίσματος αυτά έγιναν 4,5
€ και 8,80 €, αντίστοιχα.
2. Στη συνέχεια, τα ανωτέρω ποσά παραβόλων
αναπροσαρμόσθηκαν με το άρθρο 35 του ν. 3659/2008 (ΦΕΚ 77 Α'), που ίσχυε από
τις 7.6.2008, ως εξής:
Για άσκηση προσφυγής,
κλπ 25 €, για άσκηση
έφεσης κλπ
50 €, ενώ
3. Τα ανωτέρω ποσά αναπροσαρμόσθηκαν με το άρθρο 45 του ν.
3.900/2010 (ισχύς από 1.1.2011) και ισχύουν σήμερα ως εξής :
α) για την ένσταση κατά τα άρθρα 246 και 269, την Αντένσταση κατά το άρθρο
256, τις αιτήσεις παροχής προσωρινής δικαστικής προστασίας και την αίτηση
διόρθωσης ή ερμηνείας, την προσφυγή και την ανακοπή κατά το άρθρο 217 σε
εκατό ευρώ (Αύξηση από τα 4,5 στα 100,00 € = 2.200%!!)
β) για την ανακοπή ερημοδικίας, την έφεση, την Αντέφεση, την αίτηση αναθεώρησης και την τριτανακοπή, σε εκατόν πενήντα ευρώ.
Εξαιρετικά το παράβολο της προσφυγής σε διαφορές από άσκηση προσφυγής ασφαλισμένου σε φορέα κοινωνικής ασφάλισης, ορίζεται σε είκοσι πέντε ευρώ.
Επιπλέον, κατ’ εξαίρεση, στις χρηματικού περιεχομένου φορολογικές και τελωνειακές εν γένει διαφορές, το παράβολο για την προσφυγή, την έφεση και την αντέφεση ορίζεται σε ποσοστό ίσο προς το δύο τοις εκατό του αντικειμένου της διαφοράς και μέχρι του ποσού των δέκα χιλιάδων ευρώ. Αν το παράβολο υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων ευρώ, καταβάλλεται το ποσό αυτό, το επιπλέον δε τυχόν οφειλόμενο και μέχρι του ορίου των δέκα χιλιάδων ευρώ, καταλογίζεται, αν συντρέχει περίπτωση, με την οριστική απόφαση του δικαστηρίου επί της προσφυγής ή της έφεσης (για τις διαφορές αυτής της παραγράφου δεν υπάρχουν ιδιαίτερες μεταβολές σε σχέση με τα προ Μνημονίων - με το Ν. 3659/2008, με ισχύ από 8-6-2008- ισχύοντα.)
2) Για το Συμβούλιο της Επικρατείας (π.δ. 18/1989)
1. Κατά το άρθρο 36 § 1, αρχικά
το έτος 1989 τα παράβολα για αίτηση ακυρώσεως, έφεση, υπαλληλική προσφυγή,
αίτηση αναιρέσεως σε διαφορές κοινωνικής ασφάλισης ανέρχονταν σε 1.500 δρχ. Για αίτηση
αναστολής εκτελέσεως, αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, αίτηση ερμηνείας, αίτηση
διόρθωσης σε 1.000 δρχ. Για αίτηση
αναιρέσεως, πλην διαφορών κοινωνικής ασφάλισης σε 2. 000 δρχ.
2. Τα άνω ποσά αναπροσαρμόσθηκαν με το άρθρο 4 § 3 του ν. 2479/1997
(ισχύς από 6.5.1997) και το ν. 3226/2004 σε 5.000 δρχ., 3.000 δρχ. και 10.000 δρχ. αντίστοιχα και με την
αλλαγή του νομίσματος σε 15
€, 9 € και 30 €, αντίστοιχα.
3. Στη συνέχεια τα ανωτέρω ποσά
αναπροσαρμόσθηκαν με το άρθρο 36 του ν. 3659/2008 (ισχύς από 7.6.2008) ως ως
εξής:
α) Για αίτηση ακυρώσεως, έφεση, υπαλληλική προσφυγή,
τριτανακοπή, αίτηση αναιρέσεως σε διαφορές κοινωνικής ασφάλισης, σε 50 €
β) Για
αίτηση αναστολής εκτελέσεως, αίτηση ασφαλιστικών μέτρων, αίτηση
ερμηνείας, αίτηση διόρθωσης σε 100
€
γ) Για αίτηση αναιρέσεως, πλην διαφορών κοινωνικής ασφάλισης σε 200 €, ενώ
4. Με το άρθρο 8 του ν. 3900/2010 (ισχύς από 1.1.2011) τα άνω
ποσά αναπροσαρμόσθηκαν και ισχύουν έως και σήμερα ως εξής, 150 € / 100 € / 250 €, αντίστοιχα.
Σημείωση: από την υποχρέωση
καταβολής παραβόλου απαλλάσσονται το Δημόσιο και οι Οργανισμοί Τοπικής
Αυτοδιοίκησης
Επίσης τα
ένσημα τα οποία επικολλούνται στις αιτήσεις προς τις Υπηρεσίες των Δικαστηρίων
και στα πιστοποιητικά και αντίγραφα που εκδίδουν οι τελευταίες από 0,5 €,
ανέρχονται πλέον σε 3,00 € και 2,00 € αντίστοιχα (αυξήσεις 600% και 400%, αντίστοιχα).
Στα παραπάνω θα πρέπει να
προσθέσω ότι οι αμοιβές των δικηγόρων αφού καθηλώθηκαν στα επίπεδα του 2007,
ουσιαστικά καταργήθηκαν ως ελάχιστες αμοιβές και αντικαταστάθηκαν από έγγραφη
συμφωνία με τον εντολέα, μη υπαρχούσης της οποίας ισχύουν ως «τιμές αναφοράς»,
μόνο όμως ως προς την υποχρέωση καταβολής του ΦΠΑ επ’ αυτών, του φόρου 15% και
των εισφορών υπέρ τρίτων και όχι για την αμοιβή του δικηγόρου.
Συμπερασματικά,
η επιχειρούμενη βίαιη «αποσυμφόρηση» των Δικαστηρίων μέσω της αποτροπής των
πολιτών να προσφεύγουν σε αυτά λόγω αυξημένου κόστους, συνδυαζόμενη με τις
ελλείψεις σε υποδομές, δικαστές και δικαστικούς υπαλλήλους, τον ανταγωνισμό των δικηγόρων για επιβίωση σε
μια αγορά χωρίς φραγμούς και όρια, που διέπεται από ένα πλέγμα νόμων και
διατάξεων «κομμένων και ραμμένων» στα μέτρα των οικονομικά ισχυρών, που ευνοούν
στην πραγματικότητα την περαιτέρω καρτελοποίηση της οικονομίας σε κάθε τομέα
και ειδικότερα τη μετατροπή του δικηγόρου από ανεξάρτητου μαχόμενου λειτουργού
του δικαίου σε υπάλληλο ενός μεγάλου απρόσωπου δικηγορικού γραφείου ή μιας
κεφαλαιουχικής εταιρείας παροχής υπηρεσιών, χωρίς κοινωνικές αναφορές και
ευαισθησίες, τίποτα καλό δεν προοιωνίζει για το μέλλον της Δικαιοσύνης στη χώρα
μας και την προστασία των ατομικών, πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων και
ελευθεριών στις δύσκολες μέρες που ήδη ζούμε και σ’ αυτές που έρχονται.
Ηράκλειο
18/12/2012
ΜΙΧΑΗΛ ΣΑΡΧΙΑΝΑΚΗΣ
ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ
Υ.Γ Τμήμα του παραπάνω κειμένου δημοσιεύθηκε τον περασμένο μήνα
στο portal PRISMA NEWS”
Αυτό το κείμενο δημοσιεύθηκε τον Δεκέμβριο του 2012 στην
εφημερίδα «ΠΑΤΡΙΣ» του Ηρακλείου. Όποια μεταβολή επήλθε από τότε σήμαινε ακόμη
μεγαλύτερες επιβαρύνσεις για τον μαχόμενο δικηγόρο. Κατά την κρατούσα άποψη, οι
αμοιβές μας κατοχυρώθηκαν με τον ισχύοντα Κώδικα Περί Δικηγόρων. Παραλείπουν
όμως να μας πουν όσοι το ισχυρίζονται αυτό πόσοι εντολείς μας πλέον είναι σε θέση
να καταβάλουν τα ποσά που προβλέπει ο Κώδικας, αλλά και ποια είναι τα περιθώρια
διαπραγμάτευσης μας όταν ο εντολέας είναι μια τράπεζα, μια ασφαλιστική εταιρεία
ή γενικά μια μεγάλη εταιρεία του ιδιωτικού τομέα, χωρίς βέβαια να παραλείψουμε
τις δικηγορικές εταιρείες που, όπως αναμενόταν αφέθηκαν ελεύθερες, να
«αλωνίζουν» σε όλη την επικράτεια και τα αποτελέσματα ήδη είναι ορατά σε
συγκεκριμένους τομείς (τραπεζικές εργασίες – υπερχρεωμένα νοικοκυριά). Αν στα
παραπάνω προσθέσουμε τη διατήρηση του τέλους επιτηδεύματος, τη ληστρική
φορολόγηση μας από το πρώτο Ευρώ, χωρίς αφορολόγητο όριο και με προκαταβολή
φόρου για την επόμενη χρονιά, αλλά και τις υψηλότατες ασφαλιστικές μας εισφορές
χωρίς ουσιαστική ανταπόδοση (σχεδόν διάλυση του Κλάδου Υγείας και δραστική περικοπή
των συντάξεων του πάλαι ποτέ ισχυρού Ταμείου Νομικών), αντιλαμβάνεται κανείς σε
τι ζοφερό περιβάλλον, κοινωνικό και εργασιακό καλούμαστε να επιβιώσουμε.
Και το ερώτημα
τίθεται αμείλικτο. Ποιοί θα θέσουν και θα παλέψουν αυτά τα ζητήματα; Ποιοί θα
αντιπαρατεθούν ουσιαστικά και όχι «για τα μάτια» στις κυβερνητικές (κατ’
υπόδειξη της τρόϊκα και των ντόπιων αντιδραστικών κεφαλαιουχικών κύκλων)
επιλογές; Η συνδικαλιστική γραφειοκρατία της Ολομέλειας των Προέδρων των
Δικηγορικών Συλλόγων; Μήπως η πλειοψηφία της έως σήμερα Διοίκησης που την
τελευταία 15ετία απέδειξε και στον πλέον αδαή με τον συνδικαλισμό, ποια είναι
τα (πολύ στενά) όρια δράσης της; Η απάντηση είναι νομίζω προφανής. Αν θέλετε
για άλλη μία θητεία «μία από τα ίδια», ανεξάρτητα από την αναπόφευκτη ηλικιακή
ανανέωση, στηρίξτε την παράταξη της έως σήμερα πλειοψηφίας. Αν θέλετε όμως να
υπάρξει μια τομή και στα συνδικαλιστικά πράγματα του Δικηγορικού Συλλόγου
Ηρακλείου, αντίστοιχη με τις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα σήμερα στην Ελληνική
κοινωνία, τολμείστε και στηρίξτε τους υποψηφίους της Δικηγορικής Συσπείρωσης
Ηρακλείου.
Ηράκλειο 10/2/2014
Μιχάλης Σαρχιανάκης
Μέλος του Δ.Σ του Δ.Σ.Η
Υποψήφιος Σύμβουλος με τη
Δικηγορική Συσπείρωση Ηρακλείου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου