ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΑ ΠΑΠΑΝΤΩΝΙΟΥ
Πρωταπριλιάτικες αλήθειες και όχι ψέματα, ως είθισται λόγω ημέρας, ακούστηκαν την περασμένη Τετάρτη στην Τεχνόπολη στην παρουσίαση της έρευνας "Ό,τι γυαλίζει δεν είναι χρυσός" της SOMO για τα έργα στις Σκουριές. Η αξιόπιστη ΜΚΟ από την Ολλανδία κατέρριψε τον μεγαλύτερο όλων μύθο γύρω από την επένδυση της Eldorado Gold στη Χαλκιδική, που αφορούσε τα μεγάλα φοροεισπρακτικά κέρδη για το Δημόσιο και στο όνομα των οποίων δικαιολογήθηκε και το ξεπούλημα των μεταλλείων Κασσάνδρας έναντι πινακίου φακής (11 εκατομμύρια ευρώ) στην Ελληνικός Χρυσός, θυγατρική της Eldorado Gold.
Στην απροκάλυπτη συναλλαγή, την οποία καταδίκασε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, προστίθενται οι αποκαλύψεις της SOMO για τα εκατομμύρια ευρώ που έχει χάσει το ελληνικό κράτος λόγω των φοροαποφυγών της Eldorado Gold το διάστημα 2009-2013. Σύμφωνα με την έρευνα, οι απώλειες εσόδων εταιρικού φόρου εισοδήματος για την Ελλάδα φτάνουν τα 1,7 εκατομμύρια ευρώ, ενώ οι απώλειες εσόδων φόρου παρακράτησης για τη χώρα ανέρχονται στα 700.000 ευρώ.
Η Eldorado Gold, για να επιτύχει τους σκοπούς της, χρησιμοποιεί ολλανδικές θυγατρικές εταιρείες - θυρίδες αποφεύγοντας έτσι την καταβολή φόρων στη χώρα μας. Αποτελεί τραγική ειρωνεία, αν σκεφτεί κανείς ότι 

υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας είναι ο επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ.
Όπως αποκαλύπτεται στην έκθεση της SOMO, η καναδική εταιρεία χρησιμοποιεί 12 θυγατρικές εταιρείες, οι οποίες έχουν όλες την ίδια διεύθυνση στο Άμστερνταμ. Οι 11 από αυτές δεν έχουν κανέναν υπάλληλο και η μία έχει τρεις υπαλλήλους. Παρόλα αυτά στο ενεργητικό τους έχουν περί τα 2 δισ. δολάρια! Αν οι δραστηριότητες της Eldorado Gold στην Ελλάδα χρηματοδοτούνταν απευθείας από την καναδική εταιρεία, η Ελλάδα θα μπορούσε να επιβάλει φόρο παρακράτησης 10%. Αλλά με το τωρινό καθεστώς κινδυνεύει να χάσει ακόμη περισσότερα προσδοκώμενα έσοδα στο μέλλον.
Η Κάτριν ΜακΓκόραν, συγγραφέας της έκθεσης και ερευνήτρια, λίγο πριν πάρει το αεροπλάνο της μίλησε στην "Α" για το γιατί επέλεξαν στη SOMO να εστιάσουν στην Ελλάδα, παρότι δεν υπήρχαν αρχικά οι πόροι και χρειάστηκε να διενεργηθεί καμπάνια για τον σκοπό αυτόν, αναφέροντας ότι η περίπτωση της Eldorado Gold "έχει όλο το πακέτο" για να ασχοληθείς μαζί της. Κι αυτό γιατί μοναδικό πρόβλημα δεν είναι τα χαμένα έσοδα για την Ελλάδα, αλλά και οι σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως και η καταφανής παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων που συνδέονται άρρηκτα με την "επένδυση".
 
* Τι σας ώθησε να κάνετε την έρευνα;
Οι κινητοποιήσεις των κατοίκων έπαιξαν σημαντικό ρόλο. Μας ενέπνευσαν. Θυμάμαι τον Νοέμβριο του 2013 έγινε μια παγκόσμια ημέρα δράσης στήριξης για τις Σκουριές. Έξω από τα γραφεία των θυγατρικών εταιρειών της Eldorado Gold, είχε συγκεντρωθεί κάποιος κόσμος κι από εκεί αρχίσαμε να μαθαίνουμε περισσότερα. Έπειτα έχουμε κάνει παρόμοιες έρευνες, που αφορούν τις φοροαποφυγές πολυεθνικών εταιρειών, χρησιμοποιώντας την Ολλανδία λόγω των ευνοϊκών φορολογικών όρων (συνήθως 0% φορολογία) σε χώρες όπως στο Περού, τη Ζαμπία, την Ινδονησία και την Αργεντινή.
 
* Γιατί εστιάσατε στην περίπτωση της Ελλάδας και της Eldorado Gold;
Ο τομέας της εξορυκτικής βιομηχανίας είναι ο ένας από τους δύο βασικούς τομείς όπου βλέπουμε εταιρείες να χρησιμοποιούν την Ολλανδία ως αγωγό για να μεταφέρουν χρήματα. Αποφασίσαμε λοιπόν αυτή τη φορά να ασχοληθούμε με μια χώρα της Ευρώπης, γιατί το πρόβλημα είναι εδώ, δίπλα μας. Δεν μπορεί να ασχολούμαστε με το τι συμβαίνει πολύ πιο μακριά μας, όπως σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, και να μη βλέπουμε αυτό που συμβαίνει κάτω από τη μύτη μας.
 
* Τι πρέπει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση;
Πρώτα απ' όλα πρέπει να κάνει ενδελεχή έρευνα για την παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο αγώνας των κατοίκων αντιμετωπίστηκε με αγριότητα και ο τόπος τους κινδύνευει με σοβαρή περιβαλλοντική καταστροφή. Από εκεί κι έπειτα θα πρέπει να αναθεωρηθεί η σύμβαση με την Ελληνικός Χρυσός και να αξιολογηθεί ξανά. Εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον; Για να υπάρξει ολοκληρωμένη αξιολόγηση, θα πρέπει να παρατεθούν με ακρίβεια οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις, να καθοριστεί ο χαρακτήρας του έργου (αμφισβητείται η δυνατότητα εφαρμογής της μεταλλουργικής μεθόδου, καθώς βασίζεται σε παραποιημένα επιστημονικά στοιχεία), αλλά και να επανακαθοριστεί το φορολογικό καθεστώς. Σε αυτό θα χρειαστεί και η συμβολή της ολλανδικής κυβέρνησης, που θα πρέπει να αλλάξει τους υπάρχοντες ευνοϊκούς φορολογικούς όρους. Είναι υποκριτικό από την Ευρώπη να επιβάλλονται μέτρα που κάνουν τους φτωχότερους πολίτες να ασφυκτιούν και την ίδια ώρα να μη συγκεντρώνονται έσοδα από φόρους στους πλούσιους.
 
* Η έρευνα της SOMO πώς μπορεί να συμβάλει;
Δεν κάναμε την έρευνα από ακαδημαϊκό ενδιαφέρον. Θέλουμε να αναδείξουμε και να αλλάξουμε τις αδικίες. Θέλουμε η έρευνα να χρησιμεύσει ως εργαλείο ώστε να αυξηθεί η γνώση γύρω απ' ό,τι συμβαίνει με τις φοροαποφυγές, δίνοντας στοιχεία που θα συμβάλουν στην απονομή δικαιοσύνης. Ο ρόλος μας ήταν να παρουσιάσουμε τη δομή αυτή χρηματοδότησης, που γίνεται με εικονικές εταιρείες μέσω της Ολλανδίας, και παράλληλα να ταυτοποιήσουμε ποιος βρίσκεται από πίσω. Δουλειά των φορολογικών αρχών της Ελλάδας και της χώρας μας είναι να κάνουν το ίδιο, να ερευνήσουν ακόμη περισσότερο, καθότι εμείς εξετάσαμε μόνο μία μορφή φοροαποφυγής, και να επιβάλουν στις εταιρείες να πληρώνουν φόρους. Ελπίζουμε ότι βοηθήσαμε, κάνοντας ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και δείχνοντας ότι όλα μπορούν να γίνουν, αρκεί να τα "αγγίξεις".