Συνταγματικές κρίνει η ειγήσητη τις περιορισμένες αποζημιώσεις του Επικουρικού Κεφαλαίου

(αναδημοσίευση από το Nextdeal)

 

Το δημοσίευμα, που έχει αναρτηθεί σε ιστοσελίδα που ασχολείται με τον ασφαλιστικό κλάδο, εξαίρει την εισήγηση, η οποία, όπως αναφέρεται, αποδεικνύει ότι στην Ελλάδα η δικαιοσύνη στέκεται στο ύψος της !!!! Αντιπαρερχόμενος την άποψη του συντάκτη του κειμένου, θέλω να σταθώ στο κείμενο της εισήγησης, η οποία αποδεικνύει, για άλλη μια φορά, εκείνο που έχω γράψει σε παλιότερο άρθρο μου, ότι οι δικαστές τα τελευταία χρόνια έχουν απεμπολήσει συνειδητά την εξουσία τους, και έχουν ταυτιστεί με τις άλλες δύο εξουσίες, με αποτέλεσμα να πολιτεύονται, αντί να απονέμουν δίκαιο. Πως αλλιώς μπορεί να ερμηνεύσει κανείς την άποψη του εισηγητή, ο οποίος κρίνει το νόμο με τελείως στενά κριτήρια, και αποφεύγει να τοποθετηθεί απέναντι σε θεμελιώδη προβλήματα της τελευταίας πενταετίας, και συγκεκριμένα στη φτώχεια και την εξαθλίωση, στην οποία έχουν ρίξει τον ελληνικό λαό, στερώντας του τη δυνατότητα να πληρώσει ακόμη και τα στοιχειώδη για την επιβίωσή του. Όταν ο κόσμος πεθαίνει από τις αναθυμιάσεις των μαγκαλιών, γιατί δεν έχει άλλο τρόπο να ζεσταθεί, όταν τα παιδιά πηγαίνουν νηστικά στο σχολείο, όταν δεν υπάρχουν χρήματα να πληρωθεί το ρεύμα, το νοίκι και το νερό, τότε είναι πολυτέλεια η πληρωμή πανάκριβων ασφαλίστρων ή τελών κυκλοφορίας, ή ακόμη και η απόκτηση άδειας ικανότητας οδηγού. Όλοι αυτοί οι "φτωχοδιάβολοι" παραβάτες οδηγούν και εύχονται να μην τους συμβεί ατύχημα. Αν όμως οι ευχές τους δεν πιάσουν τόπο, τότε οι συγγενείς του θύματος δεν μπορεί να μένουν ακάλυπτοι. Και αν μεν το ατύχημα δεν είναι θανατηφόρο, τότε η αποζημίωση που δίνεται, βάσει του νέου νόμου, μπορεί να θεωρηθεί ικανοποιητική. Η ανάγκη σοβαρής αποζημίωσης όμως προκύπτει στα θανατηφόρα τροχαία. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν δεν μπορείς να αφήνεις ακάλυπτους τις χήρες και τα ορφανά των θανόντων, που αδυνατούν να τα βγάλουν πέρα χωρίς εκείνον, του οποίου την παρουσία στερήθηκαν, ούτε μπορείς να ερμηνεύεις στενά την Οδηγία της Ε.Ο.Κ, που εκδόθηκε στην εποχή των παχέων αγελάδων (1984 !!!)  θεωρώντας ότι το πνεύμα της είναι να μην καλύπτονται οι συγγενείς του θύματος. Στη χώρα της κρίσης δεν μπορείς να αφήνεις, και σε αυτόν τον τομέα, ακάλυπτους τους πολίτες εκείνους που είχαν την ατυχία να θανατωθεί ο οικείος τους από ανασφάλιστο όχημα. Η αποζημίωση αποτελεί θεμελιώδη δικαιακή και κοινωνική αρχή για την αποκατάσταση των ισορροπιών που διαταράσσονται από ένα γεγονός, δεν εξαρτάται από τυχαία γεγονότα, και δεν μπορεί να επιδικάζεται με βάση την επιβίωση του ασφαλιστικού φορέα. Τα ίδια έχουν κάνει και στην υγεία, και στη δημόσια περιουσία, και σε κάθε άλλο τομέα. Κατά συνέπεια, η άποψη του κ. εισηγητή, ακόμη και αν θεωρηθεί ορθή, θα έπρεπε να καταλήγει στο συμπέρασμα ότι αυτά δεν είναι δυνατόν να εφαρμοστούν στις συνθήκες κρίσης που βιώνει η χώρα μας, και ότι δεν είναι δυνατόν οι πενθούντες να εξαναγκάζονται σε περαιτέρω εξαθλίωση, επειδή ο θανών ήταν άτυχος !!!!! Πρόκειται για παραβίαση κάθε αρχής δικαίου, αλλά και της παράδοσής μας, η οποία, είτε ελληνική, είτε χριστιανική, είτε με οποιονδήποτε άλλη μορφή, σεβόταν και προστάτευε πάντα τους πενθούντες. Γιατί, αν η Δικαιοσύνη έκανε δεκτό ότι η πορεία της ζωής μας εξαρτάται από τις συγκυρίες, τότε θα έπρεπε οι κύριοι δικαστές να κρίνουν ομοίως ως άτυχους τους εαυτούς τους, επειδή έτυχε να υπηρετήσουν σε περίοδο κρίσης, και να μειώνουν τους μισθούς τους στα επίπεδα των μισθών των εργαζομένων, τους οποίους οι ίδιοι οι δικαστές περικόπτουν, και όχι να αυτοπροστατεύονται.

Θετική εισήγηση στον Άρειο Πάγο για το Επικουρικό Κεφάλαιο

   

Συνταγματικό κρίνει τον νόμο 4092/2012 o οποίος στο άρθρο 4 περιλαμβάνει τις πολυσυζητημένες αλλαγές στα όρια αποζημίωσης του Επικουρικού Κεφαλαίου, η εισήγηση του Αρεοπαγίτη Παναγιώτη Χατζηστεφάνου προς το Πρώτο Πολιτικό Τμήμα του Αρείου Πάγου το οποίο καλείται να εκδικάσει αίτηση αναίρεσης της εκδοθείσας κατά την ειδική διαδικασία των διαφορών για ζημιές από αυτοκίνητο υπ' αριθμό 345/2013 απόφασης του Τριμελούς Εφετείου Ιωαννίνων. Πρόκειται για μια εξέλιξη που δείχνει ότι η δικαιοσύνη στη χώρα μας στέκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Η υπόθεση επρόκειτο να δικαστεί τις προηγούμενες ημέρες στον Άρειο Πάγο, ωστόσο πήρε αναβολή για τον Ιανουάριο λόγω ασθένειας ενός εκ των δικηγόρων που ζητούν να χαρακτηριστεί αντισυνταγματικός ο νόμος.
Ειδικότερα στην εισήγηση μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι:


α) Ο θεσμοθετηθείς ποσοτικός περιορισμός της οφειλόμενης χρηματικής ικανοποίησης λόγω ψυχικής οδύνης δεν αντίκειται στο προαναφερόμενο άρθρο 1 παρ. 4 της 84/5/ΕΟΚ δεύτερης Οδηγίας του Συμβουλίου της 30.12.1983 (ήδη άρθρο 10 παρ. 1 της 2009/103/ΕΚ κωδικοποιητικής Οδηγίας του Συμβουλίου της 16.9.2009). Τούτο δε διότι από τη διατύπωση της διάταξης αυτής και το πνεύμα της Οδηγίας, συνάγεται ότι επιτάσσει αυτή μόνο την αποζημίωση των θυμάτων τροχαίων ατυχημάτων και όχι και της οικογένειάς τους. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τη ρητή επίκληση στην 14η αιτιολογική σκέψη της ως άνω κωδικοποιητικής οδηγίας 2009/103/ΕΚ, της ανάγκης να εξασφαλιστεί μέσω του οργανισμού που προβλέπεται στο άνω άρθρο 1 παρ. 4 ότι «το θύμα δε θα παραμείνει χωρίς αποζημίωση στην περίπτωση που το όχημα που προξένησε το ατύχημα δεν είναι ασφαλισμένο ή είναι αγνώστων στοιχείων». Συνεπώς, η Οδηγία δεν επιτάσσει την ικανοποίηση για χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης κατά την έννοια του άρθρου 932 ΑΚ, για το λόγο ότι αυτή δεν συνιστά αξίωση αποζημίωσης του ίδιου του θύματος, αλλά τρίτων προσώπων, ήτοι της οικογένειάς του. Στη συνέχεια, από την αιτιολογική έκθεση του ως άνω Ν. 4092/2012 προκύπτει, ότι τόσο ο προαναφερόμενος περιορισμός όσο και ο περιορισμός της οφειλόμενης από το ΕΚ αποζημίωσης προβλέφθηκαν για να εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα του ΕΚ, το οποίο παρουσιάζει έλλειμμα επτακοσίων εκατομμυρίων (700.000.000) ευρώ, ελήφθησαν δε αυτοί (περιορισμοί) κατά την περίοδο της οικονομικής κρίσης που περνά η Χώρα αλλά και της οικονομικής κρίσης του ΕΚ. Ενόψει δε του ότι το ΕΚ επιτελεί, κατά τα προαναφερόμενα, λειτουργία δημοσίου συμφέροντος και οιονεί κοινωνικής ασφάλισης, παραβίαση της καθιερούμενης με το άρθρο 25 παρ. 1 του Συντάγματος αρχής της αναλογικότητας δεν προκύπτει. Και τούτο διότι η συνέχιση της επιβίωσης του ΕΚ συνιστά ωφέλεια ανώτερη από τον περιορισμό των δικαιωμάτων των ζημιουμένων, αφού, αν έπαυε η λειτουργία του ΕΚ, αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα μεγαλύτερη ζημιά των ζημιουμένων, αλλά και του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο θα έφερε ευθύνη, έναντι τουλάχιστον, της Ευρωπαϊκής Ένωσης για μη εφαρμογή της πιο πάνω κωδικοποιητικής Οδηγίας 2009/103/ΕΚ.
β) Η αναδρομική ισχύς του Ν. 4092/2012 δεν προσκρούει ούτε στο άρθρο 17 παρ. 1 Σ, ούτε στο άρθρο 1 του Πρώτου Προσθέτου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, υπό την έννοια ότι «οι «γεγεννημένες αξιώσεις κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου» εμπίπτουν στην έννοια του όρου «περιουσία» και ότι, άρα, με τις ρυθμίσεις αυτές και εφόσον υπάρχει νόμιμη προσδοκία δικαστικής ικανοποίησης των δικαιούχων στερούνται αυτοί την περιουσίας τους. Τούτο δε διότι:

βα) με τις ρυθμίσεις αυτές επέρχεται απλός ποσοτικός περιορισμός και όχι ολοσχερής στέρηση των αξιώσεων των δικαιούχων, ενώ σε κάθε περίπτωση οι δικαιούχοι δεν εξαρτώνται για την ικανοποίηση των αξιώσεων τους αποκλειστικά από το ΕΚ, δεδομένου ότι διατηρούν το δικαίωμα να στραφούν, για το σύνολο των αξιώσεων τους ή συμπληρωματικά, κατά του υπαιτίου η οποιουδήποτε άλλου υπόχρεου προσώπου,
ββ) ο νομοθέτης μπορεί, με βάση τις ως άνω διατάξεις του συντάγματος και του άρθρου 1 του πρώτου πρόσθετου πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, να θεσπίζει νόμους περιοριστικούς των περιουσιακών δικαιωμάτων για λόγους προστασίας του δημοσίου συμφέροντος και των δικαιωμάτων των άλλων και επομένως και νόμους με αναδρομική δύναμη, υπό την προϋπόθεση ότι σέβεται τα τελεσιδίκως κριθέντα (ΑΠ 1823/2005),
βγ) με την εν λόγω ρύθμιση ούτε το δεδικασμένο ανατρέπεται, ούτε καταργούνται εκκρεμείς δίκες ενώπιον αναιρετικού δικαστηρίου, ούτε θίγονται απαιτήσεις για τις οποίες έχουν εκδοθεί οριστικές απλώς αποφάσεις και
βδ) η αναδρομικότητα πρέπει να θεωρηθεί επιβεβλημένη για λόγους ισότητας, δηλαδή για να μην επαφεθεί ο περιορισμός των αποζημιώσεων στο τυχαίο γεγονός της έναρξης της τυπικής ισχύος του ν. 4092/2012 και του χρόνου επέλευσης της ζημιάς. Θα ήταν άνισο ο μία ημέρα πριν από την έναρξη της τυπικής ισχύος του άνω νόμου ζημιωθείς να μπορούσε να αξιώνει πλήρη αποζημίωση, ενώ ο μετά μία ημέρα ζημιωθείς μειωμένη αποζημίωση (βλ. ΦΚ Σπυρόπουλος, από 14.12.2012 γνωμοδότηση).

γ) το ευνοϊκό επιτόκιο του 6% για τους τόκους που βαρύνουν το ΕΚ δεν αντίκειται στο Σύνταγμα (άρθρ. 4 παρα1) ή στην ΕΣΔΑ (άρθρ. 6 παρ. 1) ή στη διάταξη του άρθρου 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ και τούτο διότι επιβλήθηκε από λόγους γενικότερου κοινωνικού ή δημοσίου συμφέροντος.