(αναδημοσίευση από την "Εποχή" της Κυριακής 2.11.2014):
Το αποτέλεσμα ήταν προσδιορισμένο, τα stress tests θα έβρισκαν τις
ελληνικές τράπεζες απόλυτα υγιείς παρά το ότι είναι βαθιά πτωχευμένες
υποστηρίζει σε συνέντευξή του στην “Εποχή” ο καθηγητής Γιάννης
Βαρουφάκης. Εξηγώντας δε το γιατί συμβαίνουν όλα αυτά επισημαίνει ότι
μία πολιτική εξόδου δεν μπορεί να σχεδιαστεί, επομένως, πάνω σ’ αυτή την
ψευδή πραγματικότητα.
Τη συνέντευξη
πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Πριν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, οι διαρροές άφηναν να εννοηθεί ότι θα αποκαλυφθούν ως προβληματικές οι ελληνικές τράπεζες. Το ίδιο έλεγαν και πηγές της τρόικας. Η εικόνα ήταν εντελώς διαφορετική. Έχει αυτό εξήγηση;
Η δική μου πεποίθηση, την οποία εξέφρασα μάλιστα και από την Δευτεριάτικη εκπομπή μου «Στο Κόκκινο» μια βδομάδα πριν την ανακοίνωση των τεστ αντοχής, ήταν ότι θα πέρναγαν με αστερίσκους αλλά ότι θα πέρναγαν. Κι αυτό επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οι ελληνικές τράπεζες, αν και βαθιά πτωχευμένες, βρισκόταν στην απίστευτα δύσκολη θέση να έχει μεν την ευθύνη του ελέγχου των βιβλίων των τραπεζών αλλά όχι και την δυνατότητα να παρέμβει ευεργετικά αν βρει πως συστημικές τράπεζες μιας χώρας, η οποία βρίσκεται στην μέγγενη της χρεοκοπίας, απαιτούν νέα κεφάλαια. Μια τέτοια ανακοίνωση απλά θα ξεκινούσε νέο γύρο χρεοκοπιών στο τραπεζικό σύστημα χωρών της περιφέρειας οι οποίες, με την σειρά τους (καθώς οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να παράσχουν νέα κεφάλαια μέσα από νέα, επίσημα Μνημόνια) θα έσπερναν τον πανικό στην αγορά ομολόγων. Πολύ απλά, η ΕΚΤ είχε την επιλογή μεταξύ του να πει την αλήθεια και να ξεκινήσει μια νέα κρίση στις χρηματαγορές (δεδομένου ότι δεν της επετράπη να εκκαθαρίζει και να επανακεφαλαιοποιεί η ίδια προβληματικές τράπεζες) ή να πει ψέματα. Ήταν εξ αρχής δεδομένο ότι, με πόνο καρδίας, οι άνθρωποι της ΕΚΤ θα επέλεγαν το ψέμα. Φανταστείτε το δράμα του να είσαι έντιμο της ΕΚΤ, να σ’ έχουν στείλει στην Αθήνα να ελέγξεις τα λογιστικά βιβλία των τεσσάρων ελληνικών τραπεζών, σημείωνα στο «Κόκκινο». Κατ’ αρχάς γνωρίζεις ότι δεν χρειάζεται να πασχίζεις ιδιαίτερα για να καταλήξεις στο συμπέρασμα ότι είναι πτωχευμένες. Διότι τράπεζες με βιβλίο δανείων από τα οποία το 40% να είναι μη εξυπηρετούμενα έχουν πτωχεύσει. Τελεία και παύλα! Μπορεί όμως να γράψεις ένα τέτοιο πόρισμα; Θα πέσουν να σε φάνε οι ίδιοι οι προϊστάμενοί σου στην Φραγκφούρτη. Η μία περίπτωση, έλεγα, το πτωχευμένο ελληνικό κράτος να βαθύνει κι άλλο την πτώχευσή του δανειζόμενο κι άλλα χρήματα. Η άλλη, είναι μία λύση κυπριακού στιλ και καλύτερα να μην την σκεπτόμαστε. Και στις δύο περιπτώσεις θα σήμαινε ότι καταρρέει η στρατηγική του τριγώνου Φραγκφούρτης – Βερολίνου – Βρυξελλών και να καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι η Ελλάδα έχει βγει από την κρίση.
Ποια η πραγματική κατάσταση των –πτωχευμένων όπως συχνά τις χαρακτηρίζεις– ελληνικών τραπεζών και από ποιες αιτίες αυτή προκύπτει; Η τόσο ριζική διαφορά με την επίσημη, τώρα, θέση πώς εξηγείται; Είναι διαφορετικοί οι ορισμοί, η μέθοδος των tests, οι κατευθύνσεις εκκαθάρισης των «κόκκινων» δανείων, γενικά των επισφαλειών, οι προβλέψεις για την προοπτική της οικονομίας;
Η μέθοδος των τεστ αντοχής είναι ο ίδιος παντού στην Ευρωζώνη. Ουσιαστικά επιτρέπεται στις τράπεζες να επιλέξουν εκείνες τον παρονομαστή του κλάσματος κεφαλαιοποίησής τους, ο οποίος παρονομαστής είναι το συνολικό ποσοστό των ανοιγμάτων τους. Π.χ. Αν η τράπεζα έχει δανείσει 1 δισ. σε μια επιχείρηση Ε αλλά η Ε κρίνεται ότι είναι φερέγγυα, η τράπεζα έχει το δικαίωμα να μην συμπεριλάβει αυτό το 1 δισ. στα ανοίγματά της – ή να συμπεριλάβει ένα ποσό πολύ μικρότερο από το 1 δισ. το οποίο είναι μικρότερο όσο πιο φερέγγυα «κρίνεται» ότι είναι η Ε. Με άλλα λόγια, επιτρέπεται στην τράπεζα να μην συνυπολογιστεί στον παρονομαστή του κλάσματος Κ/Δ της το δάνειο αυτό, ή ένα μεγάλο μέρος του (καθώς θεωρείται ότι η τράπεζα δεν κινδυνεύει να μην πάρει πίσω αυτά τα χρήματα). Έτσι, απολύτως πτωχευμένες τράπεζες παρουσιάζονται ως θωρακισμένες. Η διαφορά μεταξύ των ελληνικών και, π.χ., των γερμανικών είναι ότι οι ελληνικές αντιμετωπίζουν 40% μη εξυπηρετούμενων δανείων και έχουν απέναντί τους ένα κράτος που αδυνατεί να τις ξαναδιασώσει, αντίθετα με τις γερμανικές που μπορούν να βασίζονται στο γερμανικό κράτος και που δεν έχουν πρόβλημα κόκκινων δανείων αλλά έχουν πρόβλημα πάνω από 2 τρισεκατομμυρίων επισφαλούς τζόγου.
Στο άρθρο σου στο Protagon υποστηρίζεις ότι υποχρεώθηκε από τη Μέρκελ η ΕΚΤ, ο Ντράγκι, να κάνει τα «στραβά μάτια» και να αποκρύψει τις υπάρχουσες «τρύπες των τραπεζών». Ποιες είναι και πώς γεννήθηκαν οι τρύπες;
Όπως είπα πιο πάνω, ο κ. Ντράγκι είτε θα έλεγε την αλήθεια, με αποτέλεσμα ακολουθίας νέων, επίσημων, χρεοκοπιών τραπεζών και κρατών, ή θα επέλεγε να μην τη πει. Δυνατότητα να κάνει κάτι για να βοηθήσει τις τράπεζες να πάψουν να είναι πτωχευμένες δεν του δόθηκε ποτέ από το Βερολίνο. Έτσι μετετράπη σε επιδέξιο διαχειριστή ενός ψεύδους.
H ελληνική κυβέρνηση μπορεί να κάνει πολιτική με βάση αυτά τα «καλά» αποτελέσματα; Π.χ., οι φίλοι της αναλυτές λένε θα προσέλθει στις συζητήσεις με την τρόικα με άλλον αέρα. Θα ξαναθέσει, ως και το «σχέδιο εξόδου» που κατέρρευσε πρότινος. Θα επιδιώξει να ελαφρύνει τους όρους της «προληπτικής γραμμής». Θα την αφήσει, όμως, η τρόικα να παίξει αυτό το παιχνίδι μέχρι τέλους ή θα της πει την αλήθεια και θα τη «μαζέψει»;
Μόνο σε ταινία επιστημονικής φαντασίας θα συνέβαινε. Η ΕΚΤ διαχειρίζεται το ψεύδος. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το πιστεύει κιόλας! Αυτό έλειπε, να πάει η συγκυβέρνηση στην Φραγκφούρτη να πει στον κ. Ντράγκι ότι όλα βαίνουν καλώς και πως, για αυτό, η Ελλάς πρέπει να βγει από το Μνημόνιο. Θα εισπράξει την απάντηση: «Μεταξύ κατεργαρέων ειλικρίνεια.»
Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οι προσδοκίες αυξήθηκαν στο κατακόρυφο. Εμπρός, τώρα θα υπάρξει αυξημένη ρευστότητα, δυνατότητα εκκαθάρισης «κόκκινων δανείων», άντληση φρέσκων κεφαλαίων από την αγορά κτλ, κτλ. Πώς θα εξελιχθεί αυτή η πλευρά του θέματος;
Δεν θα υπάρξει καμία ρευστότητα. Οι τράπεζες δεν έπαψαν να είναι πτωχευμένες επειδή είπαν ότι δεν είναι. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Ο θανάσιμος εναγκαλισμός πτωχευμένου δημοσίου και πτωχευμένων τραπεζών θα συνεχίζεται.
Μια άλλη κυβέρνηση, πχ του ΣΥΡΙΖΑ, πώς θα παρενέβαινε στο κουβάρι των πτωχευμένων τραπεζών;
Μπορεί να αποκοπεί από το πρόβλημα των ευρωπαϊκών τραπεζών;
Δεν έχει εναλλακτική λύση πέραν του να κάνει αυτό που αποφεύγει να κάνει η συγκυβέρνηση, το Βερολίνο και η Φραγκφούρτη: Να πει, δηλαδή, την αλήθεια περί του θανάσιμου εναγκαλισμού πτωχευμένου δημοσίου και πτωχευμένων τραπεζών. Αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κάνει το λάθος να φοβηθεί και να μπει κι εκείνη στο παίγνιο της συγκάλυψης της ανομολόγητης πτώχευσης, απλά θα αποτελέσει μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης του.
Το βάρος πέφτει στους λαούς της Ευρώπης
Να επιστρέψουμε στην Ευρώπη. Η ύφεση και ο αποπληθωρισμός θα αφήσει να περάσουν ως αληθινά τα «καλά αποτελέσματα» των stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών; Η ειρωνεία θα είναι ο ίδιος ο κ. Ντράγκι, κάποια στιγμή, να ανακαλέσει στην τάξη την ηγεσία της Ευρωζώνης.
Το έχει ήδη κάνει. Αλλά δεν τον ακούν. Κι εκείνος δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κάτι πέραν αυτού που κάνει. Δεν τον ψέγω. Δεν είναι δουλειά του κεντρικού τραπεζίτη να καλύπτει την μαύρη τρύπα της πολιτικής βούλησης. Σε τελική ανάλυση, το βάρος πέφτει στους λαούς της Ευρώπης που, παρά την γκρίνια, εξακολουθούν να υπερψηφίζουν τους εφαρμοστές και θιασώτες ανεφάρμοστων, μισανθρωπικών πολιτικών.
Με βάση όλα αυτά, ποια πιστεύεις ότι μπορεί να είναι η τύχη ή πιο ευγενικά τα επόμενα βήματα της Τραπεζικής Ένωσης στην Ευρώπη;
Δεν υπάρχει Τραπεζική Ένωση. Η Τραπεζική Ένωση είναι, όπως την έκαναν, Οργουελινής έμπνευσης όρος. Με σκοπό να μην γίνει ποτέ ενοποίηση των τραπεζικών συστημάτων, ανακήρυξαν... Τραπεζική Ένωση!
Τη συνέντευξη
πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός
Πριν την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, οι διαρροές άφηναν να εννοηθεί ότι θα αποκαλυφθούν ως προβληματικές οι ελληνικές τράπεζες. Το ίδιο έλεγαν και πηγές της τρόικας. Η εικόνα ήταν εντελώς διαφορετική. Έχει αυτό εξήγηση;
Η δική μου πεποίθηση, την οποία εξέφρασα μάλιστα και από την Δευτεριάτικη εκπομπή μου «Στο Κόκκινο» μια βδομάδα πριν την ανακοίνωση των τεστ αντοχής, ήταν ότι θα πέρναγαν με αστερίσκους αλλά ότι θα πέρναγαν. Κι αυτό επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα οι ελληνικές τράπεζες, αν και βαθιά πτωχευμένες, βρισκόταν στην απίστευτα δύσκολη θέση να έχει μεν την ευθύνη του ελέγχου των βιβλίων των τραπεζών αλλά όχι και την δυνατότητα να παρέμβει ευεργετικά αν βρει πως συστημικές τράπεζες μιας χώρας, η οποία βρίσκεται στην μέγγενη της χρεοκοπίας, απαιτούν νέα κεφάλαια. Μια τέτοια ανακοίνωση απλά θα ξεκινούσε νέο γύρο χρεοκοπιών στο τραπεζικό σύστημα χωρών της περιφέρειας οι οποίες, με την σειρά τους (καθώς οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να παράσχουν νέα κεφάλαια μέσα από νέα, επίσημα Μνημόνια) θα έσπερναν τον πανικό στην αγορά ομολόγων. Πολύ απλά, η ΕΚΤ είχε την επιλογή μεταξύ του να πει την αλήθεια και να ξεκινήσει μια νέα κρίση στις χρηματαγορές (δεδομένου ότι δεν της επετράπη να εκκαθαρίζει και να επανακεφαλαιοποιεί η ίδια προβληματικές τράπεζες) ή να πει ψέματα. Ήταν εξ αρχής δεδομένο ότι, με πόνο καρδίας, οι άνθρωποι της ΕΚΤ θα επέλεγαν το ψέμα. Φανταστείτε το δράμα του να είσαι έντιμο της ΕΚΤ, να σ’ έχουν στείλει στην Αθήνα να ελέγξεις τα λογιστικά βιβλία των τεσσάρων ελληνικών τραπεζών, σημείωνα στο «Κόκκινο». Κατ’ αρχάς γνωρίζεις ότι δεν χρειάζεται να πασχίζεις ιδιαίτερα για να καταλήξεις στο συμπέρασμα ότι είναι πτωχευμένες. Διότι τράπεζες με βιβλίο δανείων από τα οποία το 40% να είναι μη εξυπηρετούμενα έχουν πτωχεύσει. Τελεία και παύλα! Μπορεί όμως να γράψεις ένα τέτοιο πόρισμα; Θα πέσουν να σε φάνε οι ίδιοι οι προϊστάμενοί σου στην Φραγκφούρτη. Η μία περίπτωση, έλεγα, το πτωχευμένο ελληνικό κράτος να βαθύνει κι άλλο την πτώχευσή του δανειζόμενο κι άλλα χρήματα. Η άλλη, είναι μία λύση κυπριακού στιλ και καλύτερα να μην την σκεπτόμαστε. Και στις δύο περιπτώσεις θα σήμαινε ότι καταρρέει η στρατηγική του τριγώνου Φραγκφούρτης – Βερολίνου – Βρυξελλών και να καλλιεργηθεί η εντύπωση ότι η Ελλάδα έχει βγει από την κρίση.
Ποια η πραγματική κατάσταση των –πτωχευμένων όπως συχνά τις χαρακτηρίζεις– ελληνικών τραπεζών και από ποιες αιτίες αυτή προκύπτει; Η τόσο ριζική διαφορά με την επίσημη, τώρα, θέση πώς εξηγείται; Είναι διαφορετικοί οι ορισμοί, η μέθοδος των tests, οι κατευθύνσεις εκκαθάρισης των «κόκκινων» δανείων, γενικά των επισφαλειών, οι προβλέψεις για την προοπτική της οικονομίας;
Η μέθοδος των τεστ αντοχής είναι ο ίδιος παντού στην Ευρωζώνη. Ουσιαστικά επιτρέπεται στις τράπεζες να επιλέξουν εκείνες τον παρονομαστή του κλάσματος κεφαλαιοποίησής τους, ο οποίος παρονομαστής είναι το συνολικό ποσοστό των ανοιγμάτων τους. Π.χ. Αν η τράπεζα έχει δανείσει 1 δισ. σε μια επιχείρηση Ε αλλά η Ε κρίνεται ότι είναι φερέγγυα, η τράπεζα έχει το δικαίωμα να μην συμπεριλάβει αυτό το 1 δισ. στα ανοίγματά της – ή να συμπεριλάβει ένα ποσό πολύ μικρότερο από το 1 δισ. το οποίο είναι μικρότερο όσο πιο φερέγγυα «κρίνεται» ότι είναι η Ε. Με άλλα λόγια, επιτρέπεται στην τράπεζα να μην συνυπολογιστεί στον παρονομαστή του κλάσματος Κ/Δ της το δάνειο αυτό, ή ένα μεγάλο μέρος του (καθώς θεωρείται ότι η τράπεζα δεν κινδυνεύει να μην πάρει πίσω αυτά τα χρήματα). Έτσι, απολύτως πτωχευμένες τράπεζες παρουσιάζονται ως θωρακισμένες. Η διαφορά μεταξύ των ελληνικών και, π.χ., των γερμανικών είναι ότι οι ελληνικές αντιμετωπίζουν 40% μη εξυπηρετούμενων δανείων και έχουν απέναντί τους ένα κράτος που αδυνατεί να τις ξαναδιασώσει, αντίθετα με τις γερμανικές που μπορούν να βασίζονται στο γερμανικό κράτος και που δεν έχουν πρόβλημα κόκκινων δανείων αλλά έχουν πρόβλημα πάνω από 2 τρισεκατομμυρίων επισφαλούς τζόγου.
Στο άρθρο σου στο Protagon υποστηρίζεις ότι υποχρεώθηκε από τη Μέρκελ η ΕΚΤ, ο Ντράγκι, να κάνει τα «στραβά μάτια» και να αποκρύψει τις υπάρχουσες «τρύπες των τραπεζών». Ποιες είναι και πώς γεννήθηκαν οι τρύπες;
Όπως είπα πιο πάνω, ο κ. Ντράγκι είτε θα έλεγε την αλήθεια, με αποτέλεσμα ακολουθίας νέων, επίσημων, χρεοκοπιών τραπεζών και κρατών, ή θα επέλεγε να μην τη πει. Δυνατότητα να κάνει κάτι για να βοηθήσει τις τράπεζες να πάψουν να είναι πτωχευμένες δεν του δόθηκε ποτέ από το Βερολίνο. Έτσι μετετράπη σε επιδέξιο διαχειριστή ενός ψεύδους.
H ελληνική κυβέρνηση μπορεί να κάνει πολιτική με βάση αυτά τα «καλά» αποτελέσματα; Π.χ., οι φίλοι της αναλυτές λένε θα προσέλθει στις συζητήσεις με την τρόικα με άλλον αέρα. Θα ξαναθέσει, ως και το «σχέδιο εξόδου» που κατέρρευσε πρότινος. Θα επιδιώξει να ελαφρύνει τους όρους της «προληπτικής γραμμής». Θα την αφήσει, όμως, η τρόικα να παίξει αυτό το παιχνίδι μέχρι τέλους ή θα της πει την αλήθεια και θα τη «μαζέψει»;
Μόνο σε ταινία επιστημονικής φαντασίας θα συνέβαινε. Η ΕΚΤ διαχειρίζεται το ψεύδος. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι το πιστεύει κιόλας! Αυτό έλειπε, να πάει η συγκυβέρνηση στην Φραγκφούρτη να πει στον κ. Ντράγκι ότι όλα βαίνουν καλώς και πως, για αυτό, η Ελλάς πρέπει να βγει από το Μνημόνιο. Θα εισπράξει την απάντηση: «Μεταξύ κατεργαρέων ειλικρίνεια.»
Με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων οι προσδοκίες αυξήθηκαν στο κατακόρυφο. Εμπρός, τώρα θα υπάρξει αυξημένη ρευστότητα, δυνατότητα εκκαθάρισης «κόκκινων δανείων», άντληση φρέσκων κεφαλαίων από την αγορά κτλ, κτλ. Πώς θα εξελιχθεί αυτή η πλευρά του θέματος;
Δεν θα υπάρξει καμία ρευστότητα. Οι τράπεζες δεν έπαψαν να είναι πτωχευμένες επειδή είπαν ότι δεν είναι. Τίποτα δεν πρόκειται να αλλάξει. Ο θανάσιμος εναγκαλισμός πτωχευμένου δημοσίου και πτωχευμένων τραπεζών θα συνεχίζεται.
Μια άλλη κυβέρνηση, πχ του ΣΥΡΙΖΑ, πώς θα παρενέβαινε στο κουβάρι των πτωχευμένων τραπεζών;
Μπορεί να αποκοπεί από το πρόβλημα των ευρωπαϊκών τραπεζών;
Δεν έχει εναλλακτική λύση πέραν του να κάνει αυτό που αποφεύγει να κάνει η συγκυβέρνηση, το Βερολίνο και η Φραγκφούρτη: Να πει, δηλαδή, την αλήθεια περί του θανάσιμου εναγκαλισμού πτωχευμένου δημοσίου και πτωχευμένων τραπεζών. Αν η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ κάνει το λάθος να φοβηθεί και να μπει κι εκείνη στο παίγνιο της συγκάλυψης της ανομολόγητης πτώχευσης, απλά θα αποτελέσει μέρος του προβλήματος και όχι της λύσης του.
Το βάρος πέφτει στους λαούς της Ευρώπης
Να επιστρέψουμε στην Ευρώπη. Η ύφεση και ο αποπληθωρισμός θα αφήσει να περάσουν ως αληθινά τα «καλά αποτελέσματα» των stress tests των ευρωπαϊκών τραπεζών; Η ειρωνεία θα είναι ο ίδιος ο κ. Ντράγκι, κάποια στιγμή, να ανακαλέσει στην τάξη την ηγεσία της Ευρωζώνης.
Το έχει ήδη κάνει. Αλλά δεν τον ακούν. Κι εκείνος δεν είναι διατεθειμένος να κάνει κάτι πέραν αυτού που κάνει. Δεν τον ψέγω. Δεν είναι δουλειά του κεντρικού τραπεζίτη να καλύπτει την μαύρη τρύπα της πολιτικής βούλησης. Σε τελική ανάλυση, το βάρος πέφτει στους λαούς της Ευρώπης που, παρά την γκρίνια, εξακολουθούν να υπερψηφίζουν τους εφαρμοστές και θιασώτες ανεφάρμοστων, μισανθρωπικών πολιτικών.
Με βάση όλα αυτά, ποια πιστεύεις ότι μπορεί να είναι η τύχη ή πιο ευγενικά τα επόμενα βήματα της Τραπεζικής Ένωσης στην Ευρώπη;
Δεν υπάρχει Τραπεζική Ένωση. Η Τραπεζική Ένωση είναι, όπως την έκαναν, Οργουελινής έμπνευσης όρος. Με σκοπό να μην γίνει ποτέ ενοποίηση των τραπεζικών συστημάτων, ανακήρυξαν... Τραπεζική Ένωση!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου