(αναδημοσίευση από την "Αυγή" της περασμένης Κυριακής)
Το προσωπικό μου σχόλιο είναι ότι το άρθρο τα λέει όλα. Ξαφνικά το ΣτΕ αποφάσισε να αλλάξει όλα εκείνα που θεωρούσαμε ως ελάχιστο ανάχωμα στην αυθαιρεσία. Επόμενο βήμα θα είναι να γίνουν όλα τσιμέντο στα πλαίσια της "ανάπτυξης" και της "ανταγωνιστικότητας" των γερακιών της επένδυσης. Και μη νομίζουμε ότι αυτά είναι άσχετα με την απόφαση του ίδιου δικαστηρίου για μείωση των τιμών των αντικειμενικών αξιών. Όλα συνδέονται σε ένα "τέλειο" σχέδιο, που όλοι το βλέπουν, και καλούμαστε να ανατρέψουμε.

"Πλάτη" στην κυβερνητική επιχείριση εκμετάλλευσης των αυθαιρεσιών και παρανομιών στα κτήρια για τις ανάγκες του ταμείου του Μνημονίου, η οποία ξεκίνησε με τον νόμο Παπακωνσταντίνου το φθινόπωρο του 2011, αποφάσισε να βάλει ως φαίνεται το Συμβούλιο της Επικρατείας, τσαλακώνοντας πάγια νομολογία τριών δεκαετιών και άνω.

  • Έκρινε συνταγματικό τον νόμο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων
Η διάσκεψη της Ολομέλειας του Ανωτάτου Δικαστηρίου, η οποία έγινε την περασμένη Τετάρτη, έκρινε κατά πλειοψηφία ότι ο Νόμος 4178/13, δεύτερος κατά σειρά για την τακτοποίηση αυθαιρεσιών στα κτήρια παράνομων χρήσεων με την καταβολή χρηματικού αντιτίμου, είναι συνταγματικός, σε μια διαδικασία που ολοκληρώνεται αποκλειστικά μεταξύ ιδιώτη ενδιαφερόμενου και ιδιώτη μηχανικού, χωρίς παρέμβαση ουδεμίας κρατικής αρχής. Τη μοναδική... πλημμέλεια που εντόπισε το ΣτΕ είναι στη διάταξη που επιτρέπει τακτοποίηση αυθαιρέτων παρ' ότι έχουν προηγηθεί αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις για την κατεδάφισή τους. Άρα παραβιάζεται το άρθρο 26 του Συντάγματος περί διάκρισης των εξουσιών (νομοθετική, εκτελεστική, δικαστική).

Φθηνά κόλπα

Όμως από τη συζήτηση των αιτήσεων ακύρωσης κατά του νόμου στις 10 Οκτωβρίου στο ακροατήριο, με δύο να αφορούν συμμόρφωση με δικαστικές αποφάσεις ακόμη και του ΣτΕ, το ΥΠΕΚΑ προσποιούμενο σεβασμό στο Σύνταγμα (άρθρο 20, δικαίωμα στην παροχή έννομης προστασίας από τα δικαστήρια) κατέθεσε τροπολογία η οποία ψηφίστηκε προχθές σε άσχετο νομοσχέδιο. Αυτή προβλέπει -τρεις μήνες πριν λήξει (6 Φεβρουαρίου 2015) η προθεσμία υπαγωγής στην τακτοποίηση- ότι εφεξής και όχι αναδρομικά δεν θα μπορούν να ενταχθούν στη διαδικασία κατεδαφιστέα αυθαίρετα με δικαστική βούλα, αφήνοντας τα "ρυθμισθέντα" ανέγγιχτα. Και βεβαίως οι πολίτες που κατέθεσαν την αίτηση ακύρωσης για να βρουν το δίκιο τους θα πρέπει να προσφύγουν εκ νέου.

Θεαματική μεταστροφή

Εν αναμονή της σκεπτικού της απόφασης, μετά τη στροφή 180 μοιρών του Ανωτάτου Δικαστηρίου, αξίζει να σημειωθεί ότι πριν από έναν χρόνο περίπου (27 Σεπτεμβρίου) με την απόφαση 3341 το ίδιο έκρινε αντισυνταγματικό τον νόμο 4014/2011 (άρθρο 24) διότι αντίκειται στο άρθρο 24 του Συντάγματος το οποίο επιτάσσει τον ορθολογικό πολεοδομικό σχεδιασμό, με την παρατήρηση πως οι εισπρακτικοί σκοποί δεν θεμελιώνουν λόγο δημοσίου συμφέροντος "που θα δικαιολογούσε τη θέσπιση ρυθμίσεων με ευρύτατες συνέπειες σε βάρος του περιβάλλοντος".
Μάλιστα μόνο με μία ψήφο διαφορά δεν κρίθηκε τριπλά αντισυνταγματικός (παραβίαση των συνταγματικών αρχών του κράτους δικαίου και της ισότητας των πολιτών). Ο δεύτερος νόμος (4178/2013) που αντικατέστησε τον "ακυρωμένο" είναι ίδιας και απαράλλαχτης φιλοσοφίας. Άλλωστε το Επιστημονικό Συμβούλιο της Βουλής με ημερομηνία 30.7 στη γνωμοδότησή του, την οποία περιφρόνησε το ΥΠΕΚΑ, καθώς λειτουργεί ως μακρύ χέρι του υπουργείου Οικονομικών, είχε επισημάνει ότι η εξαίρεση από την κατεδάφιση για 30 χρόνια και η αναστολή είσπραξης των προστίμων και επιβολής κυρώσεων για τις υφιστάμενες μέχρι τις 28.7.2011 αυθαίρετες κατασκευές όπως προβλέπεται στα άρθρα 7 και 8 προσκρούει στο άρθρο 24 του Συντάγματος.

Συνταγματικός κανόνας η κατεδάφιση

Ανατρέχοντας σε τουλάχιστον 40 αποφάσεις της Ολομέλειας του ΣτΕ και των τμημάτων του από το 1980 και εντεύθεν, καθιστούσε σαφές ότι οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου δεν "εντάσσονται σε πλαίσιο προηγούμενου συνολικού χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, όπως επιτάσσει η διάταξη του άρθρου 24 του Συντάγματος, προκειμένου να αποτραπεί η περαιτέρω υποβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος και η υπονόμευση ή η ανατροπή της αποτελεσματικότητας των πολεοδομικών κανόνων (όρων δόμησης, περιορισμών χρήσεως κ.λπ.), με αποτέλεσμα την επιδείνωση των όρων διαβίωσης των κατοίκων στις περιοχές αυτές".
Παράλληλα εστίαζε στον κανόνα της κατεδάφισης των αυθαιρέτων όπως διαμορφώνεται από τα πορίσματα της νομολογίας, παραθέτοντας τις "ανεκτές" συνταγματικά εξαιρέσεις. Ήτοι: Οριστική εξαίρεση από την κατεδάφιση επιτρέπεται κατ' αρχήν μέχρι την 31.1.1983, ημερομηνία που ορίστηκε από τον οικιστικό νόμο Τρίτση 1337/1983. Εξαίρεση κατά παράβαση των καθορισθέντων για ορισμένη περιοχή όρων και περιορισμών δόμησης "οσάκις αι αυθαίρεται κατασκευαί οφείλονται εις ασημάντους από πολεοδομικής απόψεως παραβάσεις, αίτινες, ως εκ του μεγέθους, της μορφής και των επιπτώσεών των δεν ασκούν σοβαράν επιρροήν επί της λειτουργικότητος των οικισμών, μη παρεμποδίζουσαι την ομαλήν ανάπτυξιν αυτών, ουδ' επιδρώσαι δυσμενώς επί των όρων διαβιώσεως, ώστε να καταστούν συνταγματικώς ανεπίτρεπτοι"...
Λ. ΣΤΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ